لاپاراسکوپی یک روش پزشکی است که برای بررسی فضای داخلی حفره های شکم یا لگن برای تشخیص یا درمان (یا هر دو) برخی از بیماری ها و شرایط مختلف کاربرد دارد. مهم ترین مزیت روش لاپاراسکوپی این است که برای انجام آن فقط یک برش کوچک مورد نیاز است. لاپاراسکوپی داخل حفره شکم یا لگن را با استفاده از یک لوله باریک (لاپاروسکوپ) که از طریق یک برش کوچک وارد می‌شود، انجام می دهند. لاپاراسکوپ حاوی سرهای دوربین فیبر نوری یا سرهای جراحی (یا هر دو) است. لاپاراسکوپ تصاویر را به صفحه مانیتور در اتاق عمل منتقل می کند. قبل از پیدایش لاپاراسکوپی، پزشکان برای بررسی اندام های داخلی مجبور بودند برش های بزرگی ایجاد کنند و لایه های بافتی را برش دهند. لاپاراسکوپی دوران نقاهت بیمار را بسیار کاهش می دهد.
مشکلاتی که با لاپاراسکوپی تشخیص داده یا درمان می شوند
برخی از مشکلات متعددی که ممکن است با لاپاراسکوپی تشخیص داده یا درمان شوند عبارتند از:
ناباروری زنان: لاپاراسکوپی به پزشکان اجازه می دهد تا مشکلاتی مانند بافت اسکار، اندومتریوز و تومورهای فیبروئید را بررسی کنند و ببینند که آیا رحم، لوله های فالوپ و تخمدان ها به هر نحوی غیر طبیعی هستند یا خیر.
سایر مشکلات دستگاه تناسلی زنان: از جمله افتادگی کف لگن و واژن. برخی از انواع هیسترکتومی را می توان با استفاده از جراحی لاپاراسکوپی نیز انجام داد.
حاملگی خارج از رحم: جنین در لوله فالوپ قرار می گیرد و رشد می کند. جنین در حال رشد در نهایت لوله فالوپ را پاره می کند مگر اینکه با جراحی برداشته شود.
چسبندگی: وجود بافت اسکار در حفره لگن.
بیماری های سیستم ادراری: لاپاراسکوپی می تواند برای بررسی یا درمان (یا هر دو) شرایط سرطانی و غیر سرطانی کلیه، انسداد حالب، بیماری مثانه و بی اختیاری انجام شود.
سرطان های اندام های داخلی: سرطان های کبد و لوزالمعده را می توان با استفاده از لاپاراسکوپی تشخیص داد و برای برخی از سرطان های روده بزرگ می توان جراحی لاپاراسکوپی را انجام داد.
آسیت : یا مایع داخل حفره شکمی. لاپاراسکوپی می تواند به تعیین علت کمک کند.
سایر مشکلات: اندام های بیمار (مانند کیسه صفرا و آپاندیس) را می توان با لاپاراسکوپی برداشت و فتق را ترمیم کرد.
قبل از جراحی لاپاراسکوپی
قبل از انجام عمل، شما باید طیف وسیعی از مسائل را با پزشک یا جراح خود در میان بگذارید، از جمله:
- نتیجه احتمالی جراحی
- خطرات و عوارض احتمالی لاپاراسکوپی
- سابقه پزشکی، از جمله واکنش های آلرژیک به هر دارو یا مشکلات قبلی در بیهوشی.
بیشتر بخوانید: جراحی لاپاراسکوپی کیسه صفرا
نحوه جراحی لاپاراسکوپی
لاپاراسکوپی را می توان با بیهوشی موضعی یا عمومی، بسته به ماهیت عمل انجام داد. پس از ایجاد برش (معمولاً در کنار ناف)، لاپاراسکوپ در حفره شکم قرار داده می شود. سپس دی اکسید کربن یا گاز اکسید نیتروژن وارد حفره می شود تا دیواره شکم را از اندام های زیرین جدا کند. این امر بررسی اندام های داخلی را آسان تر می کند.
بین یک تا سه برش دیگر برای دسترسی به سایر ابزارهای جراحی، به عنوان مثال، لیزر، ایجاد می‌شود. هنگامی که تشخیص داده می شود یا مشکل برطرف می شود (یا هر دو)، ابزارها خارج می شوند، گاز اجازه خروج می دهد و برش ها بسته می شوند. ممکن است نیاز باشد بخیه ها در مراحل بعدی توسط پزشک کشیده شود وگرنه خود به خود جذب می شوند.
عوارض احتمالی لاپاراسکوپی
هر جراحی درجاتی از خطر را به همراه دارد. برخی از عوارض احتمالی پس از لاپاراسکوپی عبارتند از:
- آریتمی های قلبی
- سوراخ شدن اندام های داخلی یا شریان اصلی بدن (آئورت)
- خونریزی به داخل حفره شکم
- لخته شدن خون در رگ های وریدهای پا
- واکنش های آلرژیک به ماده بیهوشی
- آسیت – نشت موقت مایع از زخم های جراحی
- لزوم تغییر از جراحی لاپاراسکوپی به جراحی باز در صورت بروز عوارض پیش بینی نشده.
- مراقبت از خود در خانه
بلافاصله پس از لاپاراسکوپی
درد در اطراف محل برش احساس می شود، ممکن است به داروهای مسکن نیاز داشته باشید.
- درد شانه، ناشی از پمپاژ گاز به داخل حفره شکم
- احساس نفخ شکم
- حالت تهوع
- گرفتگی شکم
- یبوست
- فقط برای اعمال لگن، خونریزی خفیف یا ترشح از واژن
به بیماران توصیه می شود پس از لاپاراسکوپی به دلیل داروهایی که قبل از عمل تجویز شده است به منزل نروند – مطمئن شوید که یکی از اقوام یا دوستان شما را از بیمارستان به خانه می برد.
اغلب علائم جراحی لاپاراسکوپی در عرض یک یا دو روز برطرف می شود، اگر علائم برطرف نشدند، به پزشک خود مراجعه کنید.
دوران نقاهت بعد از جراحی لاپاراسکوپی
- اکثر بیماران می توانند در عرض چند روز تا یک هفته فعالیت های عادی خود را از سر بگیرند.
- برای حدود یک هفته یا بیشتر در هیچ فعالیت بدنی شدیدی شرکت نکنید.
- روز بعد باندهای خود را بردارید. زخم ها را خشک نگه دارید.
- پس از لاپاراسکوپی لگن، به جای تامپون از نوار بهداشتی برای مقابله با خونریزی یا ترشحات واژن استفاده کنید.
- اگر تب شدید، لرز، استفراغ، مشکل در ادرار کردن، افزایش قرمزی در محل برش یا تشدید درد را تجربه کردید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
- برش های کوچک به این معنی است که زمان بهبودی بسیار سریع است. اکثر بیماران می توانند در عرض یک هفته پس از جراحی به فعالیت های عادی خود بازگردند. درد بعد از عمل در عرض چند روز برطرف می شود و جای زخم کمتر است.
مقایسه دو روش جراحی لاپاراسکوپی و لاپاراتومی
جایگزین جراحی لاپاراسکوپی، جراحی باز (لاپاراتومی) است. به جای چند برش کوچک، شکم با یک برش بزرگ باز می شود. معایب اصلی جراحی لاپاراتومی شکم طولانی شدن مدت بستری در بیمارستان (تا یک هفته یا بیشتر) و مدت زمان بهبودی طولانی است. فردی که تحت عمل جراحی باز قرار می گیرد حداقل شش هفته نقاهت دارد. در مقایسه با لاپاراسکوپی، لاپاراتومی خطر عفونت و چسبندگی را افزایش می دهد. اسکارهای حاصل از جراحی باز نیز بسیار گسترده تر هستند.
منبع:
https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/conditionsandtreatments/laparoscopy
